Profilaktyka kamicy układu moczowego może zachodzić w kilku różnych wymiarach.

Ze względu na rosnącą liczbę zachorowań spowodowaną czynnikami związanymi ze stosowaną dietą i trybem życia coraz większego znaczenia nabierają działania prewencyjne o charakterze ogólnym, tym bardziej, że w pewnym zakresie pokrywają się one z szeroko rozumianymi zachowaniami prozdrowotnymi.

Zalecenia o charakterze ogólnym stanowią również podstawowe postępowanie u pacjentów, u których doszło do rozwoju kamicy ( profilaktyka wtórna), a stopień ryzyka nawrotu w ich przypadku nie został określony jako wysoki.

Fundamentalną zasadą w prewencji schorzenia jest zwiększenie podaży płynów o neutralnym ph do ok 2-3 litrów dziennie, tak by utrzymać dobowy poziom wydalania moczu na wysokości co najmniej 2 litry i jego ciężar do 1010 g/litr.

Istotna jest tu również troska o prawidłowe nawodnienie w stanach nadmiernej utraty płynów, np. w czasie upałów, intensywnego wysiłku czy biegunkach.

Zalecenia żywieniowe obejmują stosowanie niskoprzetworzonej, zbilansowanej diety z dużym udziałem warzyw i owoców, ze względu na wysoką zawartość składników mineralnych oraz korzystne działanie błonnika.

W przypadku profilaktyki wtórnej, dobór produktów roślinnych powinien jednak uwzgledniać skład złogów, tak by nie dostarczać do organizmu zbyt dużych ilości związków ulegających krystalizacji oraz nie dopuścić do niekorzystnych zmian w ph moczu.

Produkty, których ilość w diecie powinna zostać zredukowana to:

• sól ( do 3-5 g/doba),
• cukier,
• słodzone napoje
• należy zachować umiar w spożyciu białka zwierzęcego, zwłaszcza gdy w przeszlości pojawiły się złogi kwasu moczowego.

Dla osób, u których doszło do rozwoju kamicy, zalecenia dietetyczne powinny mieć charakter zindywidualizowany.

Jak zostało to już zasygnalizowane, kluczowe jest tutaj rozpoznanie składu kamienia oraz określenie stopnia ryzyka nawrotu.

Różne rodzaje złogów powstają zazwyczaj w innych warunkach - obecności nadmiernego stężenia określonych substancji czy zmian w zakresie ph moczu - i biorąc pod uwagę te czynniki, należy tak dobrać postępowanie dietetyczne, aby równoważyć ich wpływ.

I tak w przypadku pacjentów u których wystąpiła kamica szczawianowa ( lub obecne jest większone wydalanie szczawianów w moczu), istotne jest ograniczanie produktów roślinnych bogatych w szczawiany.

Kiedy w skład kryształów wchodzi wapń, korzystne jes też zmniejszenie spożycia białka zwierzęcego.

Podobnie w przypadku kamicy moczowej lub hiperurykozurii czyli zwiększonym wydalaniu kwasu moczowego z moczem. U pacjentów z tego typu zaburzeniami istotne jest również przeciwdziałanie stałemu obniżeniu ph moczu, co można osiągnąć między innymi dzięki zastosowaniu diety jarskiej.

Działania na rzecz zwiększenia ph moczy podejmuje się również, gdy w złogach układu moczowego rozpoznano cystynę.

Aby przeciwdziałać jej krystalizacji, dąży się do utrzymania ph moczu powyżej 7,5 ( co często wymaga interwencji farmakologicznej) oraz zaleca przyjmowanie płynów na poziomie co najmniej 3,5 litra na dobę.

Odwrotne działanie - zakwaszanie moczu podejmuje się z kolei u pacjentów z kamicą o podłożu infekcyjnym. Wspierające znaczenie ma tu również stosowanie diety o charakterze antyzapalnym, bogatej w składniki mneralne czy oksydanty.

Postępowanie dietetyczne nabiera szczególnego znaczenia w przypadku chorych z dużym ryzykiem nawrotu, u których występują zaburzenia predysponujące do krystalizacji złogów. Tutaj podstawę postępowania terapeutycznego stanowi eliminacja lub redukcja ( w miarę możliwości) czynnika pierwotnego.

Nierzadko u pacjentów z tej grupy działania profilaktycznie rozszerzają się do celowanej supelemntacji, farmakoterapii czy innych interwencji medycznych.

Ogólne zalecenia w prewencji kamicy moczowej dotyczą również stylu życia. Wskazane jest zachowanie adekwatnej do możliwości aktywności fizycznej.

Ma to szczególne znaczenie przy współwystepującej otyłości i zespole metabolicznym. Towarzysząca im insulinooporność jest jednym z czynników powodujących obniżanie ph moczu, co może sprzyjać krystalizacji kwasu moczowego.

Z kolei, kiedy dojdzie już do rozwoju choroby, nadmierna masa ciała nierzadko utrudnia podjęcie niektórych procedur medycznych i pogarsza ogólne rokowania.

Profilaktyka schorzenia, zwłaszcza wtórna, wiąże się rownież z rozsądnym stosowaniem suplementów diety, w tym np. preparatów zawierających wapń, megadawki witaminy C czy żurawinę.

Z drugiej strony w określonych typach kamicy, supelementacja wapnia, witaminy C czy cytrynianów może dać korzystne efekty.

W związku z tym decyzja o włączeniu suplementacji, doborze odpowiednich preparatów i ich dawek powinna zawsze przebiegać we współpracy ze specjalistą.

W naszym Centrum podejmujemy działania na rzecz profilaktyki nawrotów kamieni nerkowych - zapraszamy do zapoznania się z ofertą : https://cmhipokratesa.pl/user,kategoria,urologia-komplementarna